PERANAN GENDER

nota pke3104

KESIHATAN GIGI DI SEKOLAH

KONSEP & MATLAMAT

        Diperkenalkan pada tahun 1985.

        Bertujuan utk memastikan murid-murid sekolah mempunyai kesihatan mulut yang baik apabila mereka tamat zaman persekolahan.

        Jururawat pergigian bertanggungjawab memeriksa dan merawat murid-murid tersebut di bawah penyeliaan dan pengawasan doktor pergigian.

        3 cara bagaimana perkhidmatan ini dilaksanakan:

a)     Klinik pergigian sekolah

b)     Pasukan pergigian bergerak

c)     Klinik pergigian bergerak

        4 jenis gigi :

a)     Gigi taring

b)     Gigi seri

c)     Gigi garaham kecil

d)     Gigi garaham

        GIGI TARING

        Gigi taring adalah gigi yang memilki satu akar dan memiliki fungsi untuk mengoyak makanan atau benda lainnya.

        GIGI SERI

        Gigi seri adalah gigi yang memiliki satu akar yang berfungsi untuk memotong dan mengerat makanan atau benda lainnya.

        GIGI GARAHAM KECIL

        Gigi geraham kecil adalah gigi yang punya dua akar yang berguna / berfungsi untuk menggilas dan mengunyah makanan atau benda lainnya.

        GIGI GARAHAM

        Gigi geraham adalah gigi yang memiliki tiga akar yang memiliki fungsi untuk melumat dan mengunyah makanan atau benda-benda lainnya.

        STRUKTUR GIGI

        GIGI KANAK-KANAK

        Bermula sebelum lahir lagi.

        Seawal-awal 4 bulan, gigi susu, atau gigi yang akan berganti, akan tumbuh.

        Biasanya, ke semua 20 batang gigi susu ini akan tumbuh pada umur 3 tahun, sungguhpun perkembangan dan susunannya berbeza.

        Gigi kekal mula tumbuh sekitar umur 6 tahun.

        Proses ini akan berterusan sehingga lebih kurang umur 21 tahun.

        PENYAKIT-PENYAKIT MULUT

a)     ULSER DLM MULUT

        Sebahagian besar rakyat Malaysia mengalami ulser aftus berulang.

        Ulser aftus boleh dibahagikan kepada tiga iaitu:-

        Ulser aftus bertulang minor.

        Ulser aftus bertulang major

        Ulser aftus bertulang herpetiform

b)     BENGKAK-BENGKAK DLM MULUT

        Keadaan ini merupakan lesi-lesi (perubahan tuar biasa) yang berpedunkel (bertangkai) atau sesil (tidak bertangkai).

         Granuloma piogen

         Granuloma set raksaksa peri-feri

         Polip fibro-epitelium

         Hiperplasiadentur

c)     KANSER MULUT

        Penyakit mulut yang meliputi bibir, lantai mulut, bahagian dalam pipi, lidah dan gusi. Ia mengganggu fungsi seseorang untuk makan, bercakap, bernafas, menelan dan menanggung kesakitan

        Lebih 90% kes kanser mulut melibatkan pada lapisan luar mukosa mulut.

        PUNCA PENYAKIT

        Tabiat menyunyah sirih bercampur pinang atau tembakau

        Tabiat mengunyah tembakau sahaja

        Merokok

        Minum minuman keras

        Penghidap HIV dan siflis

        Mereka yang berumur 40 tahun ke atas

        Genetik

        KAEDAH PENCEGAHAN

         Berus gigi sekurang-kurangnya dua kali sehari

         Berus gigi selepas sarapan dan sebelum tidur

          Berus gigi menggunakan teknik yang betul

          Lakukan sekurang-kurangnya dua ke tiga minit

        CARA-CARA MENCEGAH NAFAS BERBAU

        Berus gigi sekurang- kurangnya dua kali sehari

        Gunakan alat khas untuk   membersihkan lidah

        Kunyah dengan gula-gula getah tanpa gula

        Gunakan ubat kumur yang bersesuaian dengan keperluan anda

        Berhenti merokok dan kurangkan pengambilan minuman beralkohol

        Lakukan pemeriksaan kesihatan pergigian setiap enam bulan

DEMAM DENGGI

        PENGENALAN

        Disebabkan oleh jangkitan virus Denggi (genus Flavivirus) yang disebar oleh nyamuk Aedes betina.

        Tersebar melalui gigitan nyamuk aedes orang yang berpenyakit virus denggi kepada orang yang sihat.

        Virus Denggi akan terpendam di dalam badan pesakit selama 3 - 14 hari (purata 4 hingga 6 hari) sebelum menunjukkan tanda-tanda.

        Pesakit mungkin akan mengalami demam mengejut diikuti dengan berbagai-bagai tanda dan gejala tidak khusus

        TANDA & GEJALA

        Peringkat permulaan

        Demam denggi bermula dengan demam mengejut

        sakit kepala

        sakit di belakang bebola mata

        sakit sendi dan otot (myalgias dan arthralgias)

        sakit pinggang yang teruk

        Peringkat radang

        Bintik-bintik merah terang & berkemungkinan terdapat gastritis

        Pesakit juga boleh mendapat radang hati, radang otak (lebih pada kanak-kanak) dan juga dalam kes luarbiasa radang otot jantung (cardiomyopathy).

        Demam denggi klassik berlarutan selama enam hingga tujuh hari dengan demam kembali memuncak pada akhir demam (dikenali sebagai pola biphasic).

        Bilangan sel darah pembeku (platelet) akan turun sehingga hilang demam

        Kehilangan bendalir plasma darah dari salur darah ke dalam tisu perantara atau ruang ke tiga (third space loss di antara selaput paru-paru, ruang peritoneum dan sebagainya)

        Pesakit terdedah kepada renjatan dan risiko perdarahan.

        2 jenis denggi yang paling berat iaitu

a)     Demam Hemoragik Denggi (DHF)

b)     Sindrom Kejutan Denggi (DSS).

        Kes DHF juga menunjukkan demam tinggi, fenomena pendarahan, trombositopenia (thrombocytopenia) dan haemoconcentration.

        Sebahagian kecil kes membawa kepada sindrom kejutan denggi (dengue shock syndrome) atau DDS yang mempunyai kadar kematian yang tinggi.

        DIAGNOSIS

        Diagnosis denggi kebiasaannya dibuat secara klinikal.

        Gambaran klasik adalah demam tanpa sumber jangkitan tempatan, bintik-bintik gatal dengan thrombocytopenia dan kemungkinan leukopenia.

        Kajian serologi dan PCR (polymerase chain reaction) digunakan bagi mengesahkan diagnosa denggi sekiranya diperlukan secara klinikal.

        RAWATAN

        Rawatan utama adalah terapi sokongan.

        Pesakit digalakkan untuk mengekalkan makan, terutamanya minum air.

        Sekiranya pesakit tidak mahu / mampu minum, tambahan melalui cecair intravena mungkin diperlukan

        Pemindahan darah mungkin diperlukan sekiranya bilangan platelet turun dengan banyaknya.

        KAWALAN DAN PENCEGAHAN

        Pengawasan vektor

a)     Pengawasan vektor bertujuan untuk mengawasi jumlah dan juga paras kepadatan nyamuk Aedes.

b)     Di setiap rumah semua bekas di dalam dan di luar rumah diperiksa sama ada terdapat air dan jentik-jentik atau tidak.

        Kawalan ketika berlaku wabak Demam Denggi

a)     Semburan kabus racun serangga

b)     Tujuan semburan - untuk membunuh nyamuk Aedes dewasa yang membawa virus denggi.

c)     Jenis semburan:

                          i.    Apabila berlaku satu kes demam denggi, semburan kabus dijalankan seluas 200 meter sekeliling rumah pesakit dengan mesin 'Thermal Fogger'.

                         ii.    Apabila berlaku wabak denggi, seluruh lokaliti berkenaan dibuat semburan kabus dengan menggunakan mesin ' Ultra Low Volume' yang diletakkan di atas kenderaan.

d)     Masa semburan

                          i.    Semburan dijalankan pada awal pagi dan petang

e)     Kekerapan semburan

                          i.    Semburan kabus pertama dilakukan dalam masa 24 jam selepas dikesan.

                         ii.    Semburan kedua pada hari ke 7-10 berikutnya.

        Langkah yang perlu diambil semasa aktiviti semburan

a)     Semburan kabus 'thermal'

                          i.    Semasa proses penyemburan penghuni hendaklah mengosongkan premis mereka termasuklah binatang peliharaan.

                         ii.    Menutup semua tingkap dan pintu yang menghala keluar kecuali pintu hadapan.

                        iii.    Membuka semua pintu bilik dalam rumah.

                         iv.    Menutup atau menyimpan bahan makanan dalam peti sejuk atau almari.

                          v.    Mematikan api dapur gas dan menutup balang gas atau apa-apa bahan yang mudah terbakar.

b)     Semburan kabus 'ultra low volume'

                          i.    Elakkan diri dari terdedah dan menyedut kabus semburan.

                         ii.    Jaga kebersihan diri dengan mencuci tangan, membasuh muka dan menukar pakaian jika perlu.

                        iii.    Dapatkan rawatan perubatan jika disyaki mengalami keracunan oleh racun serangga.

        Memusnahkan tempat pembiakan nyamuk

a)     Memusnahkan atau mengurangkan sebanyak mungkin berbagai-bagai bekas dan tempat vektor menetap dan berkembang biak.

b)     Mengurang atau mengelakkan menyimpan air dalam takungan-takungan seperti tong deram, tempayan, kolam simen dan lain-lain.

c)     Mencampurkan Abate ke dalam semua bekas yang digunakan untuk menyimpan air. Mencampur garam atau minyak tanah ke dalam perangakap semut yang terdapat di dalam rumah.

d)     Membersihkan rumput, lalang dan semak di tanah-tanah lapang akan memusnahkan tempat nyamuk menetap dan berehat.

        Undang-undang dan akta

a)     Akta Pemusnah Serangga Pembawa Penyakit telah disahkan pada tahun 1975.

b)     Jika mahkamah mendapati pemilik atau penghuni bersalah pada kali pertama, denda maksimum RM1000 atau penjara maksimum 3 bulan atau kedua-duanya sekali. Pada kesalahan kedua, denda maksimum sebanyak RM 2000 atau hukum penjara maksimum 1 tahun atau kedua-duanya sekali.

PROGRAM KESIHATAN SEKOLAH

        RANCANGAN KESIHATAN SEKOLAH

        Rancangan Kesihatan Sekolah (RKS) dilancarkan pada tahun 1968.

        Merupakan satu rancangan kebangsaan yang bersepadu di antara Kementerian Pendidikan dan Kementerian Kesihatan.

        Objektif RKS:

        Menilai dan menafsir taraf kesihatan murid

        Rawatan penyakit/ kecemasan kepada murid

        Kerjasama yang erat antara sekolah dan masyarakat

        Menggalakkan hidup sihat

        Mencegah dan mengawal penyakit-penyakit berjangkit

        Mengendalikan pendidikan kesihatan dan pemakanan

        Aktiviti RKS:

        Pendidikan Kesihatan

        Hidup Sihat Di Sekolah

        Kerjasama Antara Sekolah dan Masyarakat Untuk Kesihatan

        Rancangan Makanan Tambahan (RMT)

        Kantin Sekolah.

        PROGRAM BERSEPADAU SEKOLAH SIHAT

        Pengenalan

        Malaysia secara khusus telah mengalami banyak perubahan dari aspek kesihatan dan tren penyakit.

        1996, ( KKM ) dengan kerjasama Kementerian Pendidikan Malaysia telah melaksanakan projek " Health Promoting School" ( HPS ) di enam buah negeri iaitu Johor, Kedah, Melaka, Sarawak, Selangor dan Terengganu.

        Persidangan " HPS " yang telah diadakan pada bulan Disember 1996 di antara Kementerian Kesihatan Malaysia dan Kementerian Pendidikan Malaysia telah mencadangkan supaya RKS sedia ada diberi nafas baru, dengan mewujudkan Program Bersepadu Sekolah Sihat ( PBSS )

        Rasional

        Terdapat beberapa program kesihatan sekolah sedia ada yang perlu diselaraskan di bawah satu program bersepadu

        Hasrat untuk mewujudkan satu program kesihatan yang mampu melahirkan rasa kekitaan dan komitmen di kalangan warga sekolah

        Keperluan untuk mewujudkan satu program bersepadu yang menghasilkan impak serta dapat dinilai keberkesanannya

        Satu usaha untuk meningkatkan kesefahaman dan kerjasama diwujudkan antara sekolah dan masyarakat dalam menangani isu kesihatan

        Matlamat

        Melahirkan warga sekolah dan persekitaran yang selamat, sihat dan berkualiti ke arah pencapaian wawasan negara.

        Misi

        Sekolah sebagai institusi yang mempromosikan kesihatan.

        Visi

        Generasi yang berilmu, sihat dan progresif.

        Objektif

        Memelihara dan meningkatkan persekitaran sekolah yang bersih, ceria , selamat dan sihat

        Membina satu persekitaran sosial sekolah yang menggalakkan amalan cara hidup sihat

        Meningkatkan kerjasama dan penglibatan komuniti di dalam program kesihatan sekolah

        Menilai taraf kesihatan murid

        Menggalakkan bimbingan dan kaunseling berdasarkan keperluan dan masalah kesihatan murid

        Memberi penjagaan / rawatan kecemasan terhadap penyakit-penyakit di sekolah

        Teras utama

        Polisi Kesihatan Sekolah sebagai sumber mempromosikan kesihatan

        Persekitaran Fizikal Sekolah

        Persekitaran Sosial Sekolah

        Penglibatan Komuniti

        Kemahiran Kesihatan Diri

        Perkhidmatan Kesihatan Sekolah

        Perlaksanaan

        PBSS hendaklah melibatkan seluruh warga sekolah dan masyarakat setempat. Dalam pelaksanaan PBSS, pendidikan kesihatan hendaklah dilaksanakan secara formal atau tidak formal.

        Pemantauan dan penilaian

        Untuk menentukan kejayaan dan kemajuan PBSS dalam mencapai objektifnya, pemantauan dan penilaian yang berterusan perlu dijalankan. Antara kaedah yang digunakan :

a)     Rekod Kesihatan Murid

b)     Rekod Rancangan Makanan Tambahan

c)     Laporan Bulanan

d)     Laporan Tahunan

e)     Pengiktirafan kepada Kelas Terbersih

        PENGLIBATAN KOMUNITI

        Peranana Guru Besar/Guru

        Mengambil ukuran berat, tinggi dan membuat pengesanan awal ‘screening’ penglihatan murid.

        Mengenal pasti murid yang mempunyai masalah kesihatan serta menunjukkan mereka kepada pihak berkenaan untuk mendapatkan rawatan.

        Memastikan kebenaran diperolehi daripada ibu bapa/penjaga sebelum pasukan kesihatan memulakan pemeriksaan/membuat penilaian.

        Melengkapkan butir-butir berkenaan dalam buku rekod kesihatan murid.

        Menyediakan bilik bagi menjalankan pemeriksaan penilaian kesihatan.

        Peranan PIBG

        Menyokong rancangan kesihatan sekolah.

        Mencari/mengumpul dana bagi menampung perbelanjaan kos pelaksanaan.

        Mempunyai ahli jawatankuasa yang sentiasa bersedia dan berminat untuk menjayakan program-program sekolah.

        Memberi persetujuan sebelum pasukan kesihatan memulakan pemeriksaan/membuat penilaian.

        Mengawas murid ketika pemeriksaan/penilaian kesihatan dijalankan oleh pasukan kesihatan.

        Peranan Pusat Kesihatan

        menilai dan mendaftar ubat-ubat dan kosmetik sebelum dibenarkan untuk pasaran.

        perkhidmatan maklumat ubat dan penerbitan.

        membuat pemeriksaan mengejut ke atas mana-mana sekolah.

        Peranan Balai Polis

        Mengumpul, mengkaji, menaksir dan menyebar maklumat berkaitan masalah-masalah kesihatan.

        Melaksanakan program-program dan seminar.

        Menyimpan rekod dan  statistik.

        KEMAHIRAN KESIHATAN  DIRI

        Amalan gaya hidup sihat

        Kunci untuk sihat sepanjang hayat

a)     Pemakanan sihat

b)     Tidak merokok

c)     Lakukan aktiviti fizikal

d)     Belajar menangani stres

        Faedah gaya hidup sihat

a)     Meningkatkan status kesihatan anda

b)     Mengurangkan risiko anda mendapat pelbagai penyakit seperti diabetes, serangan jantung, strok (angin ahmar) dan tekanan darah tinggi.

c)     Membuat anda kelihatan dan berasa lebih baik

d)     Membolehkan anda memiliki stamina dan keupayaan lebih untuk menikmati kehidupan.

        Pengjagaan kesihatan diri di rumah

        Jika demam makan ubat paracetamol mengikut dos yang disyorkan.

        Patuhi arahan pada label ubat. Dapatkan nasihat pusat perubatan tentang ubat yang disarankan, sukatan yang sesuai, kesan sampingan ubat dan bila pengambilan perlu dihentikan.

        Berehat secukupnya. 

        Sekiranya mengalami tanda-tanda kecemasan segera dapatkan rawatan doktor.

        Pastikan pengudaraan yang baik di rumah (contohnya membuka tingkap di bilik, dapur, tandas dan bilik mandi).

        Panduan menilai kesihatan diri di rumah

        Secara amnya, demam selesema boleh sembuh dengan sendiri.  Namun begitu, anda perlu mendapatkan rawatan SEGERA di hospital jika anda mengalami mana-mana tanda dan gejala berikut :

a)     Masalah pernafasan : sesak nafas, semput, warna bibir bertukar menjadi biru/ungu

b)     Batuk berdarah atau kahak berdarah

c)     Sakit dada berterusan

d)     Cirit-birit atau muntah yang kerap

e)     Demam berterusan melebihi 3 hari ataupun demam berulang selepas tiga hari pulih

f)     Berkelakuan tidak normal, keliru, kurang responsif kepada rangsangan atau sawan

g)     Rasa pening apabila berdiri

        Pengjagaan mental               

        Langkah-langkah mudah pengjagaan mental:

a)     Mengamalkan cara hidup sihat

b)     Berpandukan Kenyataan (Be Realistic)

                          i.    Mengenali kekuatan dan kelemahan diri anda.

                         ii.    Menyasarkan matlamat yang boleh dicapai.

                        iii.    Belajar menerima apa yang anda tidak boleh ubah.

c)     Berfikir dengan positif

                          i.    Mengamalkan bercakap positif pada diri sendiri seperti: “Saya akan, saya boleh, saya akan cuba,saya juara, saya disayangi, saya menarik dsb.”

d)     Buat keputusan secara bijak

                          i.    Ketahui fakta-fakta yang berkaitan.

                         ii.    Buat pertimbangan antara kebaikan dan keburukan.

                        iii.    Libatkan orang lain yang terlibat dalam membuat keputusan.

        PERKHIDMATAN KESIHATAN SEKOLAH

        Tujuan

        Mewujudkan kesedaran mengenai status kesihatan sendiri dan menggalakkan amalan mendapatkan penilaian kesihatan di kalangan murid-murid.

        Mengesan masalah kesihatan seawal yang mungkin serta membuat rujukan mendapatkan rawatan bagi murid-murid yang berkenaan.

        Mengawal penyakit-penyakit berjangkit.

        Aktiviti

        Rawatan penyakit-penyakit (cacing, kutu dan lain-lain)

        Rawatan kecemasan

        Kawalan penyakit yang berjangkit

        Penilaian kesihatan/pemeriksaan perubatan

        - Ukuran berat badan dan tinggi

        - Ujian awal penglihatan

        - Taraf pertumbuhan

        - Tabiat, kelakuan

        Imunisasi (Tahun I - VI)

        - B.C.G., Polio

        - Rubella (pelajar perempuan)

        Rujukan, rawatan dan susulan

        Perkhidmatan

        RMT

        PROGRAM SUSU SEKOLAH

        PERGIGIAN

        KANTIN

AMALAN KEBERSIHAN SEKOLAH

        OBJEKTIF

        Membina perlakuan amalan kebersihan sebagai budaya hidup yang berterusan dalam menjalani hidup seharian

        Meningkatkan keperihatinan dan komitmen warga sekolah terhadap kebersihan, keindahan dan kecerian, serta menghargai kemudahan yang disediakan

        Melaksanakan aktiviti amalan kebersihan bagi mencapai kebersihan maksimum

        AMALAN

        Amalan merupakan satu perbuatan atau perlakuan yang menjadi kebiasaan dan sentiasa di praktikkan

        Amalan juga bermaksud perbuatan yang baik  yang menjurus ke arah kebaikan

        KEBERSIHAN

        Kebersihan adalah keadaan bebas dari kotoran seperti debu, sampah, dan bau.

        Kebersihan juga bererti bebas dari virus, bakteria, patogen, dan bahan kimia berbahaya.

        MATLAMAT

        KEBERSIHAN

        Menyemai sifat cinta akan kebersihan sekolah dengan mengadakan gotong-royong membersihan persekitaran sekolah dengan aktiviti rondaan kelas bertugas

        Mengubah cara pemikiran murid tentang kebersihan melalui pendidikan

        Meningkatkan rasa tanggungjawab murid terhadap kebersihan

        Meningkatkan tahap kebersihan sekolah dengan mengadakan jadual tugas untuk murid dan guru

        Memantau dan menilai keberkesanan program kebersihan pengadilan yang dibuat berpandukan Borang Penilaian Kebersihan

        Melaksanakan tindakan susulan melalui program penambahbaikan

        KECERIAAN

        Menimbulkan kesedaran di kalangan murid-murid, warga sekolah, ibu bapa melalui publisiti yang meluas tentang pentingnya mewujudkan persekitaran yang ceria disekolah.

        Melatih murid-murid menyayangi dan menghargai alam sekitar.

        Menimbulkan sifat ingin tahu di kalangan murid-murid berkaitan nama pokok dalam panggilan biasa dan saintifik serta niali perubatan yang terkandung.

        Melahirkan murid-murid yang cinta akan sekolah

        Menceriakan kawasan sekolah dengan membina tapak semaian dan menjalankan kerja-kerja keceriaan

        Melahirkan rasa cinta akan sekolah disamping menerapkan bertanggungjawab

        KESIHATAN

        Memastikan murid peka terhadap isu-isu kesihatan dan menjaga kesihatan masing-masing dengan cara yang betul

        Menyedarkan murid tentang bahaya penyakit seperti AIDS, Hepatitis B dan penyakit berbahaya yang lain

        Merancang dan melaksanakan program kesihatan seperti lawatan, ceramah dan pameran

        Menjalankan aktiviti suntikan Anti-Tetanus kepada murid-murid Tingkatan Tiga

        Mewujudkan sistem maklumat kesihatan yang lengkap dan terkini.

        PENGURUSAN

        Pengurusan bermaksud satu proses mendapatkan penyertaan, kerjasama, dan campurtangan ahli untuk mencapai objektif-objektif organisasi atau kumpulan, gerak kerjanya termasuk proses merancang, mengelola, memimpin, mengarah dan mengawal.

        PERLAKSANAAN

        Jadual Kebersihan Kelas

        Takwin

   - Gotong-royong

   - Jawatankuasa

        AKTIVITI

        Amali cara mencuci tangan oleh rakan sekolah

         Penyampaian maklumat kesihatan mengenai denggi

         Amali cari dan musnah tempat pembiakan nyamuk Aedes         

        PERANAN SEKOLAH

        Merancang dan melaksana aktiviti tahunan sekolah mengikut jadual yang telah di tetapkan

         Mewujukan iklim sekolah yang kondusif

        Membuat peraturan sekolah berkaitan kebersihan kawasan sekolah

        Pemantauan Kebersihan Bilik Darjah             

        PERANAN GURU

        Menggalakkan serta membantu murid mewujudkan tabiat kebersihan yang baik

        Menggalakkan murid menilai perlakuan sendiri dan bertanggungjawab memperbaikinya.

        Menggiatkan pengalaman-pengalaman hidup dengan pendidikan kesihatan.

        Merancang program dan kempen kebersihan yang menyeluruh dan komprehensif.

        PERANAN MURID

         

PERKHIDMATAN KESIHATAN SEKOLAH

        KUMPULAN SASAR

        Pra sekolah

        Tahun 1

        Tahun 6 dan

        Tingkatan 3

        PAKEJ PERKHIDMATAN

        Perkhidmatan Kesihatan Sekolah

        Perkhidmatan Pergigian Sekolah

        Perkhidmatan Alam Sekitar Sekolah

        TUJUAN:

        Mengekalkan tahap kesihatan murid di paras paling optima melalui promosi kesihatan, pencegahan penyakit, rawatan dan rujukan.

        Mengesan masalah-masalah kesihatan yang boleh menghalang pencapaian akademik murid di sekolah dan seterusnya membuat rujukan awal bagi membolehkan intervensi awal dan penempatan murid dalam sistem pendidikan khas.

        Menggalakkan penglibatan masyarakat bagi membentuk sekolah sebagai institusi yang sihat dan selamat bagi membolehkan pembelajaran yang berkesan

        BUKU REKOD KESIHATAN MURID

        Buku Rekod Kesihatan Murid (RKM1) adalah dokumen yang mencatatkan semua maklumat kesihatan yang diperolehi semasa alam persekolahan.

        Mencatatkan proses pertumbuhan dan perkembangan murid semasa alam persekolahan.

        Buku ini di beri secara percuma oleh Kementerian Pelajaran Malaysia bagi setiap murid sekolah semasa tahun 1 persekolahan.

        Ibu bapa dikehendaki mengisi maklumat murid di dalam buku tersebut dan mencatitkan kebenaran untuk petugas kesihatan menjalankan pemeriksaan kesihatan dan memberi pelalian kepada anak mereka.

        Adalah penting untuk IBU BAPA dan PENJAGA memahami kandungan yang terdapat dalam RKM 1 sebagai panduan penjagaan kesihatan anak mereka sepanjang masa persekolahan.

        Buku ini disimpan oleh pihak sekolah bagi memudahkan pengawasan kesihatan murid dan akan diberikan kepada murid sekiranya mereka hendak bertukar sekolah atau menaiki sekolah menengah.

        Seterusnya buku ini perlu di serah kepada sekolah yang baru untuk simpanan.

        Ibu bapa boleh minta buku ini dari pihak sekolah sekiranya ingin melihat rekod kesihatan anak mereka.

        PENDIDIKAN KESIHATAN

        Pendidikan kesihatan di sekolah terbahagi kepada pendidikan kesihatan secara berkelompok dan individu.

        Pendidikan kesihatan secara berkelompok adalah pendidikan kesihatan yang dijalankan melalui kempen atau kem-kem kesihatan di sekolah. Murid-murid mendapat pengetahuan melalui pameran, ceramah dan tunjuk cara oleh anggota kesihatan. Pendidikan kesihatan secara berkelompok mengutamakan masalah kesihatan awam yang berkaitan dengan golongan murid sekolah contohnya saringan talasemia, 'tak nak merokok' dan gaya hidup sihat.

        Pendidikan kesihatan individu diberi sebagai khidmat nasihat dan kaunseling semasa sesi pemeriksaan kesihatan. Isu-isu yang lazim didapati adalah berkaitan dengan pemakanan, penyakit kulit, kebersihan diri dan lain-lain .

        IMUNISASI KESIHATAN SEKOLAH

JADUAL IMUNISASI MURID-MURID SEKOLAH YANG DILAKSANAKAN OLEH KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA
Tahun 1	BCG sekiranya tiada parut	Diptheria dan pertussis	Polio	Mumps, measles dan rubella	-
Tingkatan 3	-	-	-	-	Tetanus

        PEMERIKSAAN KESIHATAN DIRI

        Pemeriksaan kesihatan diri adalah satu pemeriksaan fizikal yang di jalankan oleh Pegawai Perubatan, Jururawat Kesihatan dan/atau Penolong Pegawai Perubatan semasa murid berada dalam pra sekolah, tahun 1, tahun 6 dan tingkatan 3

JADUAL PEMERIKSAAN KESIHATAN MURID TAHUN 1
Pemeriksaan Kesihatan		Sebab di perlukan
Pemeriksaan tinggi dan berat		Menentukan status pemakanan murid
Pemeriksaan mata		Mengesan masalah rabun, mata malas yang boleh mengganggu pencapaian akademik
Saringan pendengaran		Mengesan masalah pendengaran minima dan sederhana yang boleh menghalang pencapaian akademik
Pemeriksaan jantung dan paru-paru		Mengesan masalah penyakit jantung congenital yang tidak dikenal pasti semasa bayi. Kes-kes yang dikenal pasti akan dirujuk untuk pengesahan.
Pemeriksaan tulang rangka		Mengesan kecacatan tulang rangka yang tidak di kesan semasa bayi
Pemeriksaan kebersihan diri		Mengesan jangkitan kutu kepala, kudis buta, masalah kulit untuk di beri rawatan.
Pemeriksaan testis		Mengesan masalah seperti 'hydrocele' dan 'undescended testis' di kalangan murid lelaki.
Pengesanan masalah pembelajaran		Menerima rujukan kes dari guru-guru yang melaporkan murid mempunyai masalah dalam kemahiran membaca, menulis, mengira dan menaakul. Murid-murid ini seterusnya akan dirujuk ke pakar untuk mendapat pengesahan masalah dan penempatan pembelajaran yang sesuai dengan kemampuan murid.
JADUAL PEMERIKSAAN KESIHATAN MURID TAHUN 6
Pemeriksaan Kesihatan	Sebab di perlukan
Pemeriksaan tinggi dan berat	Menentukan status pemakanan murid sama ada mempunyai berat badan unggul, berisiko berat badan atau obes.
Pemeriksaan mata	Mengesan masalah rabun yang belum dikenal pasti dan peningkatan rabun di kalangan murid yang memakai cermin mata.
Saringan Rabun Warna	Dijalankan ke atas murid lelaki oleh sebab berlaku di kalangan murid lelaki sahaja. Mengesan masalah rabun warna 'color defect' yang boleh mempengaruhi pilihan kerjaya murid.
Pemeriksaan tulang rangka	Mengesan masalah skoliosis di peringkat awal. Kes-kes yang disyaki akan dirujuk ke hospital untuk pengesahan dan intervensi awal.
Pemeriksaan kebersihan diri	Mengesan jangkitan kutu kepala, kudis buta, masalah kulit untuk di beri rawatan.
JADUAL PEMERIKSAAN KESIHATAN MURID TINGKATAN 3
Pemeriksaan Kesihatan	Sebab di perlukan
Pemeriksaan tinggi dan berat	Menentukan status pemakanan murid sama ada mempunyai berat badan unggul, berisiko berat badan atau obes.
Pemeriksaan mata	Mengesan masalah rabun yang belum dikenal pasti dan peningkatan rabun di kalangan murid yang memakai cermin mata.
Saringan Rabun Warna	Sekiranya tidak dilakukan pada tahun 6. Mengesan masalah rabun warna 'color defect' yang boleh mempengaruhi pilihan kerjaya murid.
Saringan pendengaran	Mengenal pasti murid mengalami risiko kepekakan.
Pemeriksaan tulang rangka	Mengesan masalah skoliosis di peringkat awal. Kes-kes yang disyaki akan dirujuk ke hospital untuk pengesahan dan intervensi awal.
Saringan Kesihatan Remaja	Optional . Tidak dilakukan di semua sekolah. Ibu bapa yang berminat boleh membawa anak untuk mendapatkan saringan ini di klinik kesihatan yang berhampiran.

        MASALAH-MASALAH KESIHATAN MURID

        Antara masalah-masalah kesihatan yang di kesan di kalangan murid sekolah adalah:

        Obesiti

        Ketajaman penglihatan

        Rabun warna

        Tulang rangka yang tidak normal

        Jangkitan cacing

        Kudis buta

        Kurang pendengaran

PENDEKATAN BERSEPADU SEKOLAH SIHAT

        PENDEKATAN PBSS

        Enam teras utama telah digariskan

        Bagi mewujudkan satu pendekatan

        Bersepadu di antara warga sekolah.

        PIBG, sektor awam, sektor swasta,

        Badan bukan kerajaan serta

        Masyarakat setempat ke arah

        Melahirkan sekolah yang sihat

        POLISI KESIHATAN SEKOLAH

        6 teras :

        Persekitaran Fizikal Sekolah yang sihat dan selamat

        Persekitaran Sosial Sekolah yang sihat dan selamat

        Penglibatan Komuniti

        Kemahiran Kesihatan Diri

        Perkhidmatan Kesihatan Sekolah

        Teras-teras ini hendaklah diterjemahkan kepada strategi-strategi dan kaedah pelaksanaan yang lebih khusus agar ianya mudah difahami dan dapat dilaksanakan oleh semua warga sekolah

        Ciri-ciri promosi kesihatan, penerapan nilai-nilai kesihatan secara menyeluruh yang merangkumi aspek fizikal, mental, psiko-sosial dan kerohanian adalah di antara ciri-ciri yang diberikan penekanan dan penelitian bagi membangun dan membentuk satu model sihat dan amalan gaya hidup sihat

        PBSS memberi ruang untuk tindakan bersepadu yang mengambil kira:

        Kurikulum sekolah

        Keadaan fizikal dan sosial sekolah

        Perkhidmatan kesihatan sekolah

        Peraturan dan garis panduan yang  memberi impak kepada kesihatan.

        Penglibatan semua warga sekolah termasuk pentadbir sekolah, guru, pelajar, pekerja dan masyarakat setem

        MATLAMAT & FOKUS PBSS

        Melahirkan warga sekolah dan persekitarannya yang sihat, selamat dan berkualiti ke arah pencapaian wawasan negara.

        Memberi pengetahuan serta memupuk sikap dan amalan kesihatan yang baik agar setiap warga sekolah lebih bertanggungjawab terhadap penjagaan kesihatan diri, keluarga dan masyarakatmenyediakan perkhidmatan kesihatan sekolah dari aspek:

        Penilaian taraf kesihatan murid

        Khidmat rawatan (termasuk rawatan kecemasan), rujukan, bimbingan dan kaunseling

        Pengawalan dan pencegahan kejadian penyakit  Mengenal pasti, merujuk dan membantu dalam penempatan kanak-kanak kurang upaya

        OBJEKTIF PBSS

        Memastikan agar setiap sekolah dapat:

        Menetapkan polisi kesihatan sekolah.

        Memelihara dan menigkatkan persekitaran sekolah yang bersih, ceria dan selamat.

        Membina satu persekitaran sosial sekolah yang menggalakkan amalan cara hidup sihat.

        Meningkat kerjasama dan penglibatan komuniti di dalam program kesihatan sekolah

        KEPENTINGAN PBSS

        Ia mempergunakan model kesihatan holistik yang merangkumi aspek fizikal,mental, sosial dan persekitaran.

        Mempastikan satu persekitaran sekolah yang sihat terbentuk dan membuka peluang kepada kanak-kanak untuk mengamalkan tabiat kesihatan yang baik

        Ia menggalakkan penglibatan keluarga dalam perkembangan pengetahuan dan kemahiran kesihatan kanak-kanak.

        Ia juga memberi penekanan kepada pentingnya persekitaran fizikal seperti bangunan, sanitasi, bekalan air dan padang permainan kanak-kanak yang mempengaruhi kesihatan kanak-kanak.

        Ia juga mengenal pasti kepentingan iklim sosial sekolah di dalam membantu suasan pembelajaran yang positif

        Ia menghubungkaitkan sekolah dengan perkhidmatan  kesihatan daerah dan kawasan bagi menyelesaikan masalah kesihatan tertentu di kalangan nakan-kanak.

        Ia memberi penekanan kepada penglibatan pelajar secara aktif di dalam kurikulum formal untuk membentuk satu siri pengetahuan dan juga kemahiranberkaitan kesihatan

        OBJEKTIF UMUM

        Ia memperkemaskan perseimbangan di antara pendidikan dan kesihatan di dalam meningkatkan keupayaan kesihatan bagi kanak-kanak perempuan dan wanita dalam komuniti.

        Ia memberikan satu persekitaran kerja yang menggalakkan dan positif kepada warga sekolah.

        Ia memberi kesempatan kepada sekolah dan masyarakat setempat bagi bekerjasama dalam

        Inisiatif kesihatan yang membawa faedah kepada pelajar, keluarga dan anggota masyarakat

        OBJEKTIF KHUSUS

        Pada akhir program, peserta seharusnya dapat:

        Mewujudkan warga sekolah yang faham dan melaksanakan aspek-aspek kesihatan fizikal iaitu kebersihan diri (gigi, kuku, rambut dan Pakaian) dan Makanan yang sihat

        PERANAN GURU

        Guru merupakan penggerak utama untuk memastikan kejayaan program ini.

        Penerangan yang jelas mengenai konsep PBSS hendaklah diberi bagi membolehkan perancangan dan pelaksanaan berkesan aktiviti PBSS

        Menjadi contoh kepada murid dalam mengamalkan cara hidup sihat.

        Menggalakkan murid menyertai aktiviti PBSS dengan aktif.

        Memberi penerangan kepada Ibu bapa dan mesyarakat setempat mengenai PBSS.

PROSTAR

        PENGENALAN

        PROSTAR - ”Program Sihat Tanpa AIDS untuk Remaja”.

        Diperkenalkan oleh KKM dalam usaha menangani masalah HIV/AIDS di kalangan remaja.

        Idea penubuhan PROSTAR telah dicetuskan pada tahun 1995 hasil perbincangan KKM dengan pelbagai agensi kerajaan dan bukan kerajaan.

        Pelancaran program ini telah disempurnakan oleh Timbalan Perdana Menteri pada 24 November, 1996 di Dataran Merdeka, KualaLumpur.

        KONSEP

        Oleh Remaja, Melalui Remaja, Untuk Remaja

        Program ini menggerakkan remaja Malaysia yang berumur 13 ingga 25 tahun sebagai Pembimbing Rakan Sebaya (PRS) ke arah hidup sihat tanpa AIDS

        Menjalankan pelbagai aktiviti yang melibatkan pendidikan HIV/AIDS kepada remaja

        KUMP SASARAN

        Remaja berumur 13 hingga 25 tahun yang terdiri daripada pelajar sekolah menengah, pelajar institusi penggajian tinggi, remaja lepasan sekolah.

        OBJEKTIF

        Meningkatkan kesedaran serta pengetahuan remaja akan bahaya jangkitan HIV, cara pencegahan dan pengawalannya.

        Menyemai sikap positif di kalangan remaja agar prihatin akan masalah HIV yang dikaitkan dengan gejala sosal yang melada remaja masa ini.

        Menggalakkan remaja mengamalkan cara hidup yang sihat, serta menghindari tingkahlaku berisiko tinggi kepada jangkitan HIV.

        Membentukkan segolongan PRS bagi mempengaruhi remaja ke arah cara hidup sihat dan menggerakkan remaja agar turut dalam usaha menentang ancaman AIDS.

        Melahirkan segolongan PRS yang berperanan sebagai sukarelawan khidmat sosial dalam memberi khidmat sokongan kepada remaja.

        TUJUAN

        Memastikan semua Guru Bimbingan dan Kaunseling di sekolah dapat melaksanakan perkhidmatan bimbingan dan kaunselinng

        STRATEGI

        Pengukuhan jaringan kerjasama pelbagai agensi.

        Pendekatan komunikasi secara intensif

        Promosi

        Kelab PROSTAR

        Rangkaian kelab PROSTAR

        Pengerusan kelab

        Rumah kelab

        AKTIVITI

        Aktiviti-aktiviti pendidikan AIDS seperti ceramah, pameran, kempen kesedaran AIDS dan kem-kem motivasi di sekolah dan kilang.

        Sesi kaunseling remaja.

        Latihan PRS PROSTAR

        Menerbit dan mengedarkan newsletter.

        Lain-lain aktiviti promosi seperti Laman Web PROSTAR, Kedai PROSTAR (salun, keropok dan cenderahati

PRS

        PENGENALAN

        Pembimbing Rakan Sebaya ialah kelab dimana seorang pelajar dilatih dalam bidang kemahiran asas kaunseling dan komunikasi.

        Ia berfungsi sebagai seorang pembimbing yang berkesan kepada rakan sebaya, terutama kepada mereka yang memerlukan pertolongan.

        Program ini telah diperkenalkan di sekolah-sekolah menengah seluruh Malaysia pada tahun 1987.

        TUJUAN

        Memastikan semua Guru Bimbingan dan Kaunseling di sekolah dapat melaksanakan perkhidmatan bimbingan dan kaunselinng

        PRINSIP

        Bersedia dan rela membantu rakan yang memerlukan bantuan tanpa mengira agama, bangsa, jantina, kedudukan, perlakuan dan fizikal

        FALSAFAH

        BANTU DIRI SUPAYA BERUPAYA MEMBANTU ORANG LAIN

        VISI

        Sistem pengurusan perkhidmatan Pembimbing Rakan Sebaya yang cemerlang dan berkualiti

        MISI

        Membentuk dan melahirkan insan yang seimbang dari aspek jasmani, emosi, rohani, intelek dan cemerlang berdasarkan falsafah dan etika Pembimbing Rakan Sebaya

        MATLAMAT

        Membina budaya kasih mesra dan saling membantu di kalangan pelajar.

        Membina pelajar yang yakin diri dan menghayati nilai-nilai murni berasaskan kepada kepercayaan kepada Tuhan.

        Memupuk potensi/bakat kepemimpinan dan menjadi individu yang peka, bertimbangrasa, rela,taat, menolong dan berupaya hidup selesa dalam masyarakat majmuk.

        Melalui pengaruh positif dan persepaduan dalam aktiviti lain, PRS dapat memainkan peranan membantu mengurangkan masalah salahlaku di kalangan pelajar

        PERANAN

        Menjadi rakan yang peka kepada perasaan orang lain dan keadaan sekeliling.

        Sebagai khidmat sokongan, PRS membantu menggerakkan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah.

        Sebagai salah satu sumber kepada rakan untuk mendapat bantuan.

        Sebagai penghubung kepada khidmat bimbingan dan kaunseling seperti membuat rujukan jika perlu.

        Sebagai Role Model kepada pelajar lain.

        Menjadi fasilitator yang bersikap terbuka, yakin dan percaya diri, berasa selesa dan berempati

        ETIKA

        Amanah dan menyimpan rahsia.

        Tahu batasan dan keupayaan diri.

        Menerima dan menghormati rakan dan orang lain

        Mematuhi peraturan sekolah dan norma masyarakat dan agama.

        Sentiasa berusaha meningkatakan diri dari pelbagai aspek

        Merujuk kes rumit kepada Guru Bimbingan dan Kaunseling.

        Melapor kepada Kaunselor/Guru Bimbingan dan Kaunseling tentang kes yang boleh merosakkan diri atau orang lain.

PENILAIAN

     BENTUK PENILAIAN

        Rekod Kesihatan Murid

        Rekod Rancangan Makanan tambahan

        Rekod Rawatan & Pemeriksaan  Gigi

        Laporan Bulanan

        Laporan Tahunan

        Pengiktirafan kepada kelas terbersih

        Kuiz kesihatan

        TUJUAN PENILAIAN

        Mengekalkan tahap kesihatan murid

        Promosi kesihatan

        Pencegahan penyakit

        Rawatan @ rujukan

        Mengesan masalah-masalah kesihatan yang boleh menghalang pencapaian akademik

     KAEDAH MENINGKATKAN TAHAP KESIHATAN MURID DI SEKOLAH

        Pemberian Immunasasi

        Saringan kesihatan

        Pencegahan penyakit

        Rawatan Ringan dan rujukan ke klinik atau hospital

RANCANGAN MAKANAN TAMBAHAN

        PENDAHULUAN

        Tidak bermaksud untuk menggantikan makanan yang disampaikan kepada seorng murid sekolah oleh Ibu bapa atau penjaganya

        RMT bermaksud memberi makanan tambahan iaitu 1/4 – 1/3 daripada jumlah keperluan makanan harian bagi seorng murid harian sekolah rendah sepenuhnya  

        Merupakan satu usaha bersepadu dan selaras dengan usaha-usaha lain yang berkaitan dengan kesihatan dan pemakanan

        OBJEKTIF

        Memberi makanan tambahan yang berzat dan seimbang kepada murid-murid yang berkenaan untuk membantu mereka mengatasi masalah dari segi pertumbuhan badan dan kekurangan tenaga

        Menyelenggarakan dan mengaplikasikan pendidikan kesihatan dari segi pemakanan dan penjagaan kesihatan secara tidak lansung.

        Memupuk budaya sopan, berdisiplin menjaga kebersihan diri makanan dan alam sekitar

        Menggiatkan usaha sekolah dalam penjagaan pemakanan murid

        PEMILIHAN

        Murid yang menunjukkan tanda salah pemakanan (dipilih oleh pasukan perkhidmatan ksihatan sekolah/guru dan diselaraskan oleh jawatan kuasa khas di peringkat sekolah)

        Murid yang daripada keluarga berpendapatan rendah (400 ke bawah) dan keahlianya ramai (6 orang dan ke atas).

        Rumah jauh dari sekolah

        PIHAK PENYEDIA

        Guru sekolah

        PIBG

        Pasukan badan sukarela

        Pekerja kontrak kantin

        Pekerja upahan

        KESAN KEKURANGAN ZAT

        Ganggun pertumbuhan fizikal dan mental

        Kurang tumpuan

        Kemerosotan

        Keletihan

        MENU